Legebeke Legaat: Afrikaans versus Europees perspectief

Door Milo van Bokkum

De Keniaans-Somalische keynote spreker Kassim Mohamed staat op deze zaterdagochtend weer geprogrammeerd om te vertellen over zijn ervaringen met Afrikaanse en Europese journalistiek. Omdat zijn Ghanese collega Anas Aremeyaw Anas verhinderd is (hij mag van justitie zijn land niet uit), schuift fotojournalist Kadir van Lohuizen aan, die vertelt over zijn ervaringen in het weinig belichte Midden-Amerika.

Mohamed verzoekt meteen aan het begin van het interview niet gefotografeerd te worden – dat zou hem in problemen kunnen brengen in Afrika. Het verzoek zegt veel over zijn werk. “Wij doen bijvoorbeeld vaak onderzoek naar terrorisme, en dat valt niet goed in Kenia. Of we laten corruptie zien. Soms krijg ik dan dreig-sms’jes, of mensen komen naar mijn huis.”

Mohamed stelt dat er een sterk verband is tussen terrorisme en migratie, zoals in Kenia. Waar terrorisme is, willen mensen niet wonen. “Bovendien zijn er daar vaak minder investeringen, wat leidt tot economische problemen.” Maar Europa is niet meer de hoofdprijs, zoals het vroeger werd gezien. “Op de één of andere manier hebben mensen zich gerealiseerd dat de straten er niet van goud zijn.”

Het vraaggesprek eindigt met een krachtig pleidooi van Mohamed voor een meer gelijkwaardige samenwerking tussen Afrikaanse en Europese journalisten. Die laatste groep zou de Afrikanen toch vooral zien als fixers. “Maar ik ben niet je fixer. Ik ben je partner.”

Van Lohuizen op zijn beurt rekent aan het begin onmiddellijk af met het beeld dat iedereen in Zuid-Amerika op weg is naar de VS. Tijdens een pan-Amerikaanse reis kwam hij pas ergens in Midden-Amerika de eerste persoon tegen die naar de VS wilde. Maar daar werden het er ook meteen veel. Deze mensen komen vooral uit El Salvador, Guatemala en Honduras, enkele van de gevaarlijkste landen ter wereld. “Angst bepaalt hier het dagelijks leven”, aldus Van Lohuizen.

Met prachtige zwart-witfoto’s laat de fotograaf zien hoe een reis naar de VS eruit ziet. De zaal schrikt op wanneer hij zegt dat negentig procent van de vluchtelingen beroofd, vermoord of verkracht wordt tijdens de reis, die hen vaak tienduizenden euro’s kost. “Dat gebeurt door Mexicaanse bendes. Die blokkeren de goederentreinen waar de mensen op reizen.”

Van Lohuizen vertelt dat zijn verslagen op veel plekken gepubliceerd worden, behalve in de VS. Daar komt nog bij dat een krant zoals de LA Times slechts één correspondent heeft voor het gehele continent, gestationeerd in Mexico-Stad. En dat terwijl de Europese vluchtelingencrisis vrijwel kapotgecorrespondeerd wordt door de Amerikaanse media.

Moderator Tom Kleijn weet context te verschaffen: “Het is een fantastische plek voor onderzoekjournalistiek. Maar de VS houdt er niet van te kijken naar wat er allemaal misgaat in de eigen achtertuin. Parijs, dat is speciaal, daar houdt iedereen van.”

In een paar woorden vat Kleijn het gesprek samen. “Je moet tijd investeren om onbekende plekken goed te ontdekken. Je moet erheen gaan. En Afrika moeten we zien als een partner. Deel de informatie die er is.” (bron VVOJ)